![](/media/lib/425/n-inskrypcja1-47830f4f1897114ae0c320f0940bda44.jpg)
Pojawienie się łaciny wywołało... rozkwit pisma runicznego. Średniowieczna Norwegia była dwujęzyczna
12 października 2020, 18:19Dobrze znany jest fakt, że w epoce wikingów oraz późniejszym średniowieczu na terenie dzisiejszej Norwegii posługiwano się runami. Obecnie nikt ich już nie używa. Najnowsze badania pokazują, że przejście z pisma runicznego na alfabet łaciński nie tylko trwało znacznie dłużej niż sądzono, ale że pojawienie się łaciny spowodowało... prawdziwy rozkwit pisma runicznego.
![](/media/lib/204/n-trelleborg_airphoto-cc195757d87a6423f3a64a674abc6bd0.jpg)
Po wieloletniej przerwie w Danii odkryto kolejną fortecę w kształcie pierścienia
8 września 2014, 12:48Na Zelandii, największej duńskiej wyspie, znaleziono fortecę wikingów w kształcie pierścienia (Trelleborg). Wg historyków, Vallø Borgring, bo o niej mowa, mogła być wykorzystywana do inwazji na Anglię.
![](/media/lib/462/n-sigtuna2-73022fcb349e414a33975b7d1188048f.jpg)
Groby pierwszych wikingów chrześcijan z Sigtuny. Wśród nich jest pochówek bliźniąt
8 lipca 2021, 18:06W szwedzkim mieście Sigtuna odkryto siedem grobów z epoki wikingów z dobrze zachowanymi szkieletami. Wśród nich są prawdopodobnie bliźnięta. W sumie odkryto szczątki ośmiu osób sprzed 1000 lat – czwórki dorosłych i czworga dzieci. Naukowcy sądzą, że byli to wikingowie, którzy przeszli na chrześcijaństwo.
![](/media/lib/206/n-pluca-8628fe1ffb9c5fcad0eb0c5d46d5c668.jpg)
Mutacja z czasów wikingów predysponuje do chorób płuc
5 lutego 2016, 11:35Wg badaczy z Liverpoolskiej Szkoły Medycyny Tropikalnej, dziedziczny niedobór, predysponujący ludzi do rozedmy i innych schorzeń dróg oddechowych, można powiązać z wikingami.
![](/media/lib/458/n-wikingowie-37a3d6a7b33a2acaee3666b4669244ee.jpg)
Spokrewnieni wikingowie spotkali się po 1000 lat. Jeden zginął w Danii, drugi w masakrze w Anglii
10 czerwca 2021, 19:31Przed 1000 lat dwóch blisko spokrewnionych wikingów zginęło gwałtowną śmiercią: jeden na duńskiej wyspie Fionia, drugi w Anglii w dzisiejszym Oxfordzie. Teraz ich szczątki możemy oglądać na wystawie zorganizowanej przez Narodowe Muzeum Danii w Kopenhadze.
![](/media/lib/161/n-wikingowie-cbdb2652943154c62b0d968521cb420c.jpg)
Druga osada wikingów w Ameryce?
4 kwietnia 2016, 09:31Dzięki zdjęciom satelitarnym zauważono ślady drugiej osady wikingów w Ameryce. Jeśli pierwsze wnioski potwierdzą się, będzie to oznaczało, ze nasza wiedza o wikingach jest niepełna i dotarli oni dalej na zachód.
![](/media/lib/483/n-krzyzyk-718ad6a9aeb4b7a1b30480c2c74155b9.jpg)
Złoty krzyżyk z niezwykłym napisem runicznym
21 grudnia 2021, 14:00W 2019 roku w pobliżu Berwick-upon-Tweed detektorysta znalazł pokryty runami złoty krzyżyk. Zabytek datowano na lata 700–900, a każdy specjalista rozpozna w nim wyjątkowe znalezisko. Większość wczesnych anglosaskich krzyży ma równe ramiona, tutaj jedno z nich jest dłuższe. Ponadto dotychczas nie znaleziono krzyżyka pokrytego runami. Jednak prawdziwą sensacją okazało się odczytanie napisu.
![](/media/lib/145/n-koty-cef089f4d0aff8fa6442847052b46cb3.jpg)
Skąd się wziął kot domowy?
21 września 2016, 11:20Przeprowadzono pierwsze zakrojone na szeroką skalę badania DNA kotów z Bliskiego Wschodu i Egiptu. Naukowcy, by określić sposób, w jaki udomowione koty rozprzestrzeniły się po świecie, przyjrzeli się kodowi genetycznemu 200 zwierząt, które żyły pomiędzy 15 000 lat temu, a XVIII wiekiem naszej ery.
![](/media/lib/541/n-brakteat-f1b14e3ca26a95dfcfadfbbac55628df.jpg)
Na złotym skarbie odczytano najstarsze wspomnienie Odyna
10 marca 2023, 13:06W wielkiej tajemnicy, przez 8 miesięcy 2021 roku, archeolodzy prowadzili wykopaliska, w wyniku których światło dzienne ujrzał najwspanialszy złoty skarb Danii, skarb z Vindelev. Tworzą go m.in. duże złote brakteaty wielkości spodka. Na jednym z nich odczytano właśnie runiczny napis, dzięki któremu możemy przesunąć datę powstania nordyckiej mitologii o 150 lat wstecz. Widnieje tam bowiem najstarsze na świecie odniesienie do Odyna.
![© WernerKrause](/media/lib/20/1199531249_526883-685faa1e2e824e567b3a0496c3b2a6c2.jpeg)
Najcieplejsza dekada od kilkunastu stuleci
4 września 2008, 11:11Fragmentaryczne badania mogą uspokajać, jednak w większej skali temperatury niewątpliwie rosną. Naukowcy z Earth System Science Center przy Penn State University przeprowadzili jedne z najbardziej kompleksowych badań dotyczących historycznych temperatur na półkuli północnej.